Yaratılış Destanı

Türk mitolojisinde evrenin, dünyanın ve insanın nasıl yaratıldığına dair anlatılar Yaratılış Destanı adıyla bilinir. Bu destan, özellikle Altay ve Yakut Türkleri arasında anlatılmış olup, evrenin iki temel güç tarafından şekillendirildiğini anlatır: Ülgen ve Erlik.

Başlangıçta Hiçlik Vardı

Destana göre, başlangıçta uçsuz bucaksız bir boşluk vardı. Sadece Tengri ve sonsuz su bulunuyordu. Bu suyun üzerinde, bir gün Kayra Han (bazı versiyonlarda Tanrı Ülgen) ortaya çıktı. Kayra Han, yaratılışı başlatmak için suların içinden bir varlığı çıkardı: Erlik Han.

Dünyanın ve Göklerin Yaratılışı

Kayra Han, Erlik Han ile birlikte dünyayı yaratmaya koyuldu. Ancak, Erlik Han gururlu ve bencil bir yapıya sahipti. Kayra Han, önce bir kaya yaratıp onun üzerine çıktı ve suyun üzerinde yükseldi. Daha sonra, bir su kuşunu göndererek denizin dibinden toprak çıkarmasını istedi. Kuş, derinlere dalarak bir miktar çamuru yukarı çıkardı ve Kayra Han bu çamuru genişleterek yeryüzünü yarattı.

Ancak Erlik Han, kendi iradesiyle de toprak çıkarmaya çalıştı ve bencilliği yüzünden başarısız oldu. Kayra Han onun bu hareketinden hoşlanmadı ve onu cezalandırarak yeraltına gönderdi. Erlik Han böylece kötülüğün ve karanlığın hâkimi oldu.

Kayra Han daha sonra gökyüzünü yaratmaya başladı. Gökleri yedi kat olarak düzenledi ve her katı farklı görevlerle donattı. En yüksek katı kendine ayırarak gökyüzünün en yüce varlığı oldu.

İnsanın Yaratılışı

Dünya tamamlandıktan sonra Kayra Han, çamurdan ilk insanı yarattı. Ancak Erlik Han, bu insanın ruhunu çalmaya çalıştı. Kayra Han durumu fark edip, insanın ruhunu üfledi ve böylece insan yaşam buldu. Ancak Erlik Han, insanları kandırarak kötü yola sürüklemeye çalıştı.

Kayra Han, insanları korumak için gökten ışık göndererek Ülgen’i yarattı. Ülgen, iyiliği temsil eden bir tanrı olarak insanları korumakla görevlendirildi. Böylece Türk mitolojisinde iyi ve kötü arasındaki mücadele başlamış oldu.

Sonuç

Yaratılış Destanı, Türklerin evren anlayışını, iyilik ve kötülük dengesini, suyun ve toprağın kutsallığını anlatan önemli bir mitolojik anlatıdır. Tengri inancı, Kayra Han, Ülgen ve Erlik gibi figürler, Türk mitolojisinin temel taşlarını oluşturur ve bu destan, Türk kültürünün kadim inanışlarını yansıtır.